De covid19-crisis als radicaal kantelpunt?

Samen maken we onze maatschappij, ook wel ‘sociale sculptuur’ genoemd. De huidige crisis nodigt ons uit om onze sociale sculptuur te herzien. In de recente uitgave van Kunst en Kritiek, Kunst en Crisis 1-7, reflecteren Akiem Helmling (designer) en Christiaan Weijts (schrijver) in twaalf stellingen op de huidige pandemie en de invloed op onze maatschappij.

Deze crisis bevat allerlei elementen waar juist kunstenaars als zij al langer mee vertrouwd zijn: een gekantelde realiteit, onzekerheid, vervreemding, je weg proberen te vinden op de tast. De crisis zou een radicaal kantelmoment kunnen zijn, waarin opvattingen over concurrentie, profijt en rendement plaatsmaken voor denken vanuit ‘duurzamere mogelijkheden’. Er wordt nu een beroep gedaan op de kunstenaar in ieder van ons. In afwachting van wetenschappelijke antwoorden, betogen de heren, wordt er nu misschien ook een nieuw perspectief voor de kunsten geschapen, omdat zij ons het weten van ons niet-kunnen-weten verduidelijkt.

Volgens professor Leen Paape van Nijenrode Business University weten we inmiddels zeker dat we drie fundamentele leiderschapswaarden dienen te omarmen de komende jaren, om de ‘destructieve bijwerkingen van het kapitalisme’ ongedaan te maken. Uit onderzoek blijkt dat 56% van de mensen vindt dat het kapitalisme meer kwaad dan goed doet. In Nederland plegen we met onze manier van leven en zakendoen 75% van de tijd roofbouw op de aarde en op anderen. Zie het World Happiness Report voor meer verdieping.

Samengevat zouden we drie bouwstenen voor onze sociale sculptuur voor de komende jaren moeten omarmen:
1) inclusiviteit ten behoeve van gelijkere kansen voor mensen
2) gelijkwaardigheid ten behoeve van welvaart voor meer mensen
3) circulariteit van economisch handelen, want de planeet kan wel zonder
ons, maar wij kunnen niet zonder de planeet. Er is geen planeet B.

Volgens mij zit het met het algemene besef hiervan inmiddels wel goed, de omzetting naar eigen handelen en naar de integriteit van bedrijven en systemen daar komt het nu op aan…